โรคเบาหวานเป็นโรคที่พบได้ในคนทุกเพศ ทุกวัย และเป็นโรคที่พบบ่อยขึ้นในผู้สูงอายุ โดยพบว่าอุบัติการณ์การเกิดโรคเบาหวานในผู้สูงอายุที่มีอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไปเพิ่มสูงขึ้นเป็นร้อยละ 10.5-19.2 โดยพบมากกลุ่มผู้ที่มีอายุ 60-69 ปี และพบในผู้สูงอายุที่เป็นเพศหญิงมากกว่าเพศชาย
โรคเบาหวานเกิดจากอะไร?
โรคเบาหวานเกิดจากความผิดปกติของตับอ่อนที่ไม่สามารถสร้างฮอร์โมนอินซูลินได้เพียงพอ จึงทำให้ร่างกายไม่สามารถนำน้ำตาลไปใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพเท่าที่ควร ส่งผลให้ระดับน้ำตาลในเลือดผิดปกติ ซึ่งสาเหตุของการเกิดโรคอาจเกิดได้จากกรรมพันธุ์ ความอ้วน การตั้งครรภ์ อายุที่มากขึ้น การรับประทานยาบางชนิด เบาหวานถือเป็นโรคเรื้อรังที่เมื่อเป็นแล้วจำเป็นต้องได้รับการดูแลและรักษาอย่างต่อเนื่องตลอดชีวิต อีกทั้งยังทำให้เกิดโรคแทรกซ้อนต่าง ๆ ซึ่งมีผลร้ายแรงถึงชีวิตได้อีกด้วย
ภาวะแทรกซ้อนของโรคเบาหวานมีอะไรบ้าง?
โรคเบาหวานทำให้เกิดโรคแทรกซ้อนมากมาย โดยความรุนแรงของโรคแทรกซ้อนจะแตกต่างกันไปในผู้ป่วยแต่ละราย ขึ้นอยู่กับระยะเวลาที่เป็นเบาหวาน และระดับน้ำตาลในเลือด ยิ่งควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้คงที่ใกล้เคียงระดับปกติได้มาก ก็จะช่วยชะลอและลดความรุนแรงของโรคแทรกซ้อนได้มากขึ้น โรคแทรกซ้อนที่พบบ่อย ได้แก่
- ภาวะแทรกซ้อนทางตา จอประสาทตาเสื่อม และต้อกระจก
- โรคไตเสื่อม ไตวาย
- โรคความดันโลหิตสูง
- โรคผิวหนัง
- โรคหลอดเลือดหัวใจ
- โรคหลอดเลือดสมองตีบตัน
- ปลายประสาทเสื่อม
- โรคในช่องปาก
การดูแลผู้สูงอายุที่เป็นเบาหวาน
วัยสูงอายุเป็นวัยที่ไม่สามารถดูแลตนเองได้อย่างเต็มที่ สมาชิกในครอบครัวหรือผู้ดูแลจึงมีบทบาทสำคัญในการดูแลผู้สูงอายุทั้งในเรื่องอาหาร การออกกำลังกาย การรับประทานยา ควบคู่ไปกับการตรวจระดับน้ำตาลอย่างสม่ำเสมอเพื่อให้พวกท่านมีคุณภาพชีวิตที่ดี ลดความรุนแรงของโรคและความเสี่ยงในการเกิดภาวะแทรกซ้อน
- ควบคุมอาหาร
การเลือกชนิดอาหารที่รับประทานและกำหนดปริมาณให้เหมาะสมกับผู้สูงอายุคือหัวใจหลักในการรักษาระดับน้ำตาลในเลือดให้เป็นปกติ โดยอาหารที่สามารถรับประทานได้อย่างไม่จำกัดจำนวน ได้แก่ อาหารที่มีกากใยสูง ผักใบเขียวทุกชนิด เนื้อสัตว์ไม่ติดมัน ไข่ขาว ส่วนอาหารที่ควรจำกัดปริมาณ ได้แก่ อาหารประเภทคาร์โบไฮเดรต เช่น ข้าว แป้ง เส้นก๋วยเตี๋ยว และผลไม้ โดยอาจเลือกรับประทานผลไม้ชนิดหวานน้อย เช่น ฝรั่ง ชมพู่ แก้วมังกร เป็นต้น ส่วนอาหารที่ควรงด ได้แก่ ขนมหวาน เค้ก ลูกอม อาหารที่มีไขมันสูง อาหารทอด ผัดที่มีน้ำมันมาก กะทิ เครื่องดื่มรสหวาน เช่น น้ำผลไม้ น้ำอัดลม กาแฟเย็น ชาไข่มุก ชาเขียวบรรจุขวด เป็นต้น และควรแบ่งรับประทานอาหารเป็นมื้อเล็ก ๆ วันละหลายมื้อ ก็จะช่วยคุมระดับน้ำตาลให้คงที่ได้
- ออกกำลังกาย
การออกกำลังไม่เพียงมีประโยชน์ต่อผู้สูงวัยที่ป่วยเป็นโรคเบาหวานเท่านั้น แต่ยังมีประโยชน์ต่อผู้สูงอายุทุกท่าน โดยจะต้องเลือกวิธีการออกกำลังกายที่เหมาะสมกับช่วงวัยและออกกำลังกายเป็นประจำวันละ 15-30 นาที เช่น การเดินเร็ว การรำมวยจีน โยคะ ฯลฯ เพราะการออกกำลังกายจะช่วยให้ร่างกายสามารถนำน้ำตาลไปใช้ได้มากขึ้น จึงทำให้ระดับน้ำตาลในกระแสเลือดและระดับน้ำตาลสะสมลดลง อีกทั้งช่วยลดอัตราเสี่ยงการเกิดโรคหัวใจและโรคความดันโลหิตสูง พร้อมช่วยส่งเสริมให้ผู้สูงอายุมีสุขภาพจิตที่ดีขึ้นด้วย เนื่องจากเป็นการกระตุ้นการหลั่งสารในสมอง ช่วยผ่อนคลายความเครียด ความซึมเศร้า ความวิตกกังวล ทำให้สุขภาพจิตดีขึ้นและนอนหลับสบาย
- พบแพทย์และรับประทานยาอย่างสม่ำเสมอ
แม้โรคเบาหวานจะไม่ได้เป็นโรคที่แสดงอาการชัดเจนเหมือนโรคอื่น แต่ผู้ป่วยก็ควรพบแพทย์อย่างสม่ำเสมอเพื่อทำการรักษาอย่างต่อเนื่องและเพื่อตรวจคัดกรองภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น โดยเฉพาะผู้สูงอายุที่มักพบโรคร่วมที่สำคัญ เช่น ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง จำเป็นต้องได้รับการดูแลและรักษาอย่างใกล้ชิด ในกรณีที่การปรับเปลี่ยนอาหารและออกกำลังกายไม่สามารถทำให้ระดับน้ำตาลลดลงจนอยู่ระดับที่น่าพอใจได้ อาจต้องพึ่งการรับประทานยาหรือใช้วิธีฉีดอินซูลินเพื่อกระตุ้นให้ร่างกายพร้อมที่จะใช้พลังงานจากแป้งและน้ำตาลร่วมด้วย โดยแพทย์จะพิจารณาการใช้ยาตามความเหมาะสมในผู้ป่วยแต่ละราย
ศูนย์การแพทย์อายุวัฒน์ เนอร์สซิ่งโฮม ศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ บ้านพักคนชรา พระราม2 ให้บริการรับดูแลผู้สูงอายุแบบองค์รวมทั้งร่างกายและจิตใจ ซึ่งครอบคลุมถึงบริการจัดอาหารตามหลักโภชนาการของผู้สูงอายุตามข้อจำกัดเป็นรายบุคคล ร่วมกับการส่งเสริมการเข้าร่วมกิจกรรมที่น่าสนใจ อาทิ การออกกำลังกายและกิจกรรมสันทนาการที่เหมาะสมสำหรับผู้สูงวัย พร้อมมอบการดูแลด้านจิตใจและอารมณ์อย่างใกล้ชิดเพื่อไม่ให้ผู้สูงอายุหรือผู้ป่วยรู้สึกเหงาหรือรู้สึกโดดเดี่ยวภายในสถานดูแลผู้สูงอายุที่ออกแบบและตกแต่งภายในเพื่อผู้สูงอายุโดยเฉพาะ สะดวก ปลอดภัย กว้างขวาง เป็นธรรมชาติ ร่มรื่น ผ่อนคลายภายใต้มาตรฐานบ้านพักผู้สูงอายุราคาถูกระดับสากล
