เมื่ออายุของเราเพิ่มมากขึ้นก็เป็นธรรมดาที่ร่างกายจะเสื่อมถอยลงไป จนบางครั้งก็ทำให้เราไม่อยากลุกจากเตียงขึ้นมาทำกิจกรรมต่าง ๆ แต่รู้หรือไม่ว่า อาการนี้เป็นสัญญาณที่บ่งบอกว่าคุณอาจกำลังเสี่ยงต่ออาการ “นอนติดเตียง” อยู่ก็เป็นได้ และนั่นอาจเป็นสัญญาณอันตรายต่อสุขภาพของคุณ เพราะว่าอาการนอนติดเตียงนี้อาจส่งผลถึงขั้นทำให้คุณกลายเป็นผู้ป่วยติดเตียงได้เลย

คำว่า ผู้ป่วยติดเตียง ในทางการแพทย์ หมายถึง ผู้ป่วยที่ร่างกายเสื่อมโทรมจนต้องนอนอยู่บนเตียงตลอดเวลา ซึ่งอาจขยับตัวได้บ้างแต่ก็ไม่สามารถช่วยเหลือตัวเองในเรื่องอื่น ๆ ได้เลย โดยสาเหตุของการเป็นผู้ป่วยติดเตียงนั้นอาจมีได้มากมายไม่ว่าจะเป็นการประสบอุบัติเหตุ การผ่าตัดใหญ่ ไปจนถึงโรคประจำตัวก็ได้เช่นกัน และผลข้างเคียงสำหรับผู้ป่วยที่มีอาการนอนติดเตียงนั้นก็มีมากมาย ในบางกรณีอาจร้ายแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้เลย ซึ่งอาการที่พบได้บ่อยก็คือ เกิดแผลกดทับ มีการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ และระบบทางเดินปัสสาวะ เป็นต้น และเนื่องจากผู้ป่วยติดเตียงนั้นไม่สามารถช่วยเหลือตัวเองในการฟื้นฟูร่างกายได้มากนัก จึงจำเป็นต้องมีผู้ดูแลอย่างใกล้ชิดอยู่เสมอ

การดูแลผู้ป่วยติดเตียงอย่างถูกวิธี

ในการดูแลและฟื้นฟูผู้ป่วยติดเตียงนั้นมีข้อควรระวังและต้องใส่ใจอยู่เยอะมาก เพราะตัวผู้ป่วยนั้นแทบจะช่วยเหลืออะไรตัวเองไม่ได้เลย ดังนั้น ผู้ดูแลผู้ป่วยจะต้องหมั่นตรวจสอบสิ่งต่าง ๆ ดังนี้

  1. แผลกดทับ

สาเหตุของแผลกดทับมักจะมาจากการที่ผู้ป่วยนอนนาน ๆ ทำให้บริเวณที่เป็นปุ่มกระดูกต่าง ๆ ขาดเลือดมาเลี้ยงที่บริเวณผิวหนัง จึงทำให้เกิดแผลที่ผิว ในระยะแรกอาจมีแค่อาการลอกที่ผิวอย่างเดียว แต่หากปล่อยไว้ก็อาจลอกไปถึงชั้นกล้ามเนื้อและกระดูกได้ และเมื่อไม่มีผิวปกคลุมแล้วโอกาสเกิดการติดเชื้อก็จะมากขึ้นไปด้วย โดยการหลีกเลี่ยงหรือป้องกันแผลกดทับนั้นก็สามารถทำได้ง่าย ๆ โดยผู้ดูแลต้องหมั่นพลิกตัวผู้ป่วยทุก ๆ 2 ชั่วโมง และเปลี่ยนท่านอนของผู้ป่วยด้วย เช่นนอนหงาย นอนตะแคงสลับกันไปมา นอกจากนี้อาจซื้อเตียงสำหรับผู้ป่วยติดเตียงโดยเฉพาะมาใช้ร่วมด้วยก็ได้เช่นกัน

  1. ความสะอาด

การรักษาความสะอาดเป็นสิ่งที่ไม่อาจละเลยได้สำหรับการดูแลผู้ป่วยติดเตียง โดยเฉพาะในผู้ป่วยที่มีการใส่สายสวนปัสสาวะเข้าไปในร่ายกาย เพราะเป็นการเพิ่มโอกาสติดเชื้อได้ง่ายขึ้น ผู้แลจึงควรเปลี่ยนสายสวนปัสสาวะเป็นประจำ อย่างน้อยทุก 2-4 สัปดาห์ และทำความสะอาดด้วยน้ำสบู่อ่อน ๆ ทุกครั้งเพื่อให้มั่นใจในความสะอาด และหากพบว่าผู้ป่วยมีปัสสาวะสีขุ่น หรือมีอาการปัสสาวะไม่ออก ควรรีบพาไปส่งโรงพยาบาลใกล้บ้านทันที

ในกรณีผู้ป่วยที่สวมใส่แพมเพิร์ส ผู้ดูแลก็ต้องหมั่นตรวจเช็กและเปลี่ยนแพมเพิร์สให้ผู้ป่วยอยู่เสมอ เพราะหากปล่อยให้ผู้ป่วยนอนจมกองอุจจาระหรือปัสสาวะไปเรื่อย ๆ จะทำให้ผู้ป่วยได้รับเชื้อต่าง ๆ เข้าสู่ร่างกาย นอกจากนี้ การดูแลสุขภาพช่องปากให้ดีอยู่เสมอก็เป็นสิ่งที่ไม่ควรมองข้าม เพราะจะช่วยลดการสะสมของแบคทีเรียในช่องปาก ช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดปอดอักเสบจากการสำลักได้อีกด้วย

  1. การรับประทานอาหาร

อาหารการกินของผู้ป่วยติดเตียงนั้นต้องให้ความสำคัญมากเช่นกัน เพราะสิ่งที่พบบ่อยก็คือ “ภาวะกลืนลำบาก” ที่เสี่ยงต่อการสำลักในขณะรับประทานอาหาร ซึ่งอาจทำให้ปอดเกิดการอักเสบหรือติดเชื้อเนื่องจากมีเศษอาหารหลุดเข้าไปที่หลอดลม ที่อาจอันตรายถึงชีวิตได้เลย ดังนั้น จึงไม่ควรให้ผู้ป่วยทานอาหารในท่านอน ผู้ดูแลควรจัดให้ผู้ป่วยนั่งตัวตรงระหว่างรับประทานอาหาร และเมื่อทานเสร็จแล้วก็ควรปล่อยให้นั่งตรงต่อไปก่อนสักพักเพื่อรออาหารย่อย จึงค่อยพาผู้ป่วยนอน นอกจากการปรับท่าทางการทานอาหารแล้ว ก็ควรปรับประเภทของอาหารให้เหมาะกับอาการของผู้ป่วยด้วย

  1. สุขภาพจิตของผู้ป่วย

นอกจากปัญหาด้านร่างกายแล้ว ด้านสภาพจิตใจของผู้ป่วยนั้นก็เป็นอีกเรื่องที่ผู้ดูแลห้ามละเลยโดยเด็ดขาด และแม้ว่าสาเหตุของการเป็นผู้ป่วยติดเตียงอาจต่างกันไปตามแต่ละคน แต่สิ่งที่ผู้ป่วยติดเตียงมักมีเหมือน ๆ กันก็คือ “ความเบื่อหน่ายและความทุกข์ใจ” ที่ไม่สามารถช่วยเหลือหรือทำอะไรเองได้เหมือนเดิม ดังนั้น ผู้ดูแลจึงควรหากิจกรรมต่าง ๆ มาทำร่วมกับผู้ป่วย เพื่อช่วยลดความเครียดและความเบื่อหน่ายของผู้ป่วย

  1. สภาพแวดล้อม

สภาพแวดล้อมเองสำคัญต่อการฟื้นตัวของผู้ป่วย จึงควรจัดสภาพแวดล้อมให้เหมาะสมต่อการใช้งาน โดยต้องหมั่นทำความสะอาดอยู่เสมอและควรเปิดหน้าต่างให้อากาศถ่ายเทได้สะดวก นอกจากนี้ ควรจัดสถานที่ให้ง่ายต่อการเคลื่อนย้ายผู้ป่วยหากเกิดเหตุฉุกเฉินขึ้นด้วย

จะเห็นได้ว่า การดูแลผู้ป่วยติดเตียงต้องอาศัยความเอาใจใส่เป็นพิเศษ เพราะผู้ดูแลต้องมีความรู้ความชำนาญเป็นอย่างมากถึงจะดูแลได้อย่างเหมาะสม เพราะฉะนั้น แค่การดูแลของคนในครอบครัวอาจไม่ดีพอ เราจึงอยากจะขอแนะนำศูนย์ดูแลผู้ป่วยติดเตียงที่เชื่อถือได้ให้กับคุณ นั่นก็คือ “ศูนย์การแพทย์ อายุวัฒน์ เนอร์สซิ่งโฮม” ที่เป็นศูนย์ดูแลผู้ป่วยติดเตียงและยังเป็นศูนย์ดูแลผู้ป่วยที่อยู่ในภาวะต่าง ๆ โดยมีแพทย์ พยาบาล และนักกายภาพบำบัดคอยดูแลอย่างใกล้ชิด หากคุณต้องการหลักประกันด้านการดูแลผู้ป่วย ต้องไม่พลาดที่จะใช้บริการค่ะ